ભારત સરકારने અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરની મજૂરોને સામાજિક સુરક્ષા આપવા માટે e-Shram યોજના શરૂ કરી છે. સરકારએ અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરના મજૂરો માટે e-Shram પોર્ટલ પણ શરૂ કર્યું છે. e-Shram પોર્ટલનો ઉદ્દેશ એ છે કે અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂરોનું ડેટાબેસ એકત્રિત કરી તેમને વિવિધ સરકારી યોજનાઓના લાભ આપવું.
અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરમાં કામ કરતા વ્યક્તિએ શ્રમિક કાર્ડ અથવા e-Shram કાર્ડ માટે અરજી કરવી જોઈએ. e-Shram કાર્ડના માધ્યમથી, અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરના મજૂરોને ૬૦ વર્ષ પછી પેન્શન, મૃત્યુ બીમા, અશક્તતા ની પરિસ્થિતિમાં નાણાંકીય સહાય જેવી વિવિધ લાભો મળવા શકે છે. e-Shram કાર્ડનું ઉદ્દેશ અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂરોને e-Shram પોર્ટલ મારફત તમામ નવીન સરકારી યોજનાઓ અને સુવિધાઓ સુધી પ્રવેશ પ્રદાન કરવો છે.
e-Shram કાર્ડની વિગતો
- યોજનાનું નામ: e-Shram કાર્ડ
- પ્રારંભકર્તા: શ્રમ અને રોજગારી મંત્રાલય
- શરૂઆતની તારીખ: ઓગસ્ટ ૨૦૨૧
- લાભાર્થીઓ: અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરના મજૂરો
- પેન્શન લાભ: પ્રતિ મહિનો ₹૩,૦૦૦
- બીમા લાભ: મૃત્યુ બીમા ₹૨,૦૦,૦૦૦ અને આંશિક અશક્તતાની પરિસ્થિતિમાં ₹૧,૦૦,૦૦૦
- ઉમરની મર્યાદા: ૧૬-૫૯ વર્ષ
- અધિકૃત વેબસાઇટ: https://eshram.gov.in/
- હેલ્પલાઇન નંબર: 14434
અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટર શું છે?
અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટર એ એવી સંસ્થાઓ અથવા યુનિટ્સને સમાવેશ કરે છે જે સેવામાં, માલમાં અથવા ઉત્પાદનમાં સક્રિય હોય છે અને જેમણે દસ કરતા ઓછા કર્મીઓને નોકરી પર રાખ્યું છે. આ યુનિટ્સ ESIC અને EPFO હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી નથી. અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરમાં કામ કરતી કોઈ પણ વ્યક્તિને અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂર તરીકે ગણવામાં આવે છે. તે વ્યક્તિ જે ESIC અથવા EPFOનો સભ્ય નથી અને જે ઘરઆધારિત કાર્યકર કે સ્વ-નિર્ભર કાર્યકર છે, તેને પણ અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂર કહેવામાં આવે છે.
e-Shram કાર્ડના લાભ
e-Shram કાર્ડ ધરાવતા અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂરોને નીચેના લાભો મળશે:
- ૬૦ વર્ષ પછી પ્રતિ મહિનો ₹૩,૦૦૦ પેન્શન.
- મૃત્યુ બીમા ₹૨,૦૦,૦૦૦ અને આંશિક અશક્તતાની પરિસ્થિતિમાં ₹૧,૦૦,૦૦૦ નાણાંકીય સહાય.
- જો કોઈ લાભાર્થી (e-Shram કાર્ડ ધરાવતા અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરના મજૂર) કોઈ દુર્ઘટનાના કારણે મૃત્યુ પામે છે, તો તેની પત્ની/પત્ની તમામ લાભ મેળવે છે.
- લાભાર્થીઓને ભારતભરના દરેક સ્થળે માન્ય ૧૨-અંકનો UAN નંબર મળશે.
e-Shram કાર્ડ માટે લાયકાત
- કોઈપણ અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ મજૂર અથવા અનઆર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરમાં કામ કરતી કોઈપણ વ્યક્તિ.
- કર્મીઓનું વય ૧૬-૫૯ વર્ષ વચ્ચે હોવું જોઈએ.
- કર્મીઓ પાસે Aadhaar કાર્ડ સાથે જોડાયેલ માન્ય મોબાઈલ નંબર હોવો જોઈએ.
- કર્મીઓએ આવક કરદાતાઓ હોવું જોઈએ નહિ.
e-Shram કાર્ડ નોંધણી: ઓનલાઇન કેવી રીતે અરજી કરવી?
e-Shram કાર્ડ માટે અરજી CSC (કોમન સર્વિસ સેન્ટર) અથવા e-Shram પોર્ટલ મારફતે કરી શકાય છે. લાયકાત ધરાવતા વ્યક્તિઓ નજીકની CSC સેન્ટર પર જઈને e-Shram કાર્ડ માટે અરજી કરી શકે છે. તેઓ e-Shram પોર્ટલ પર રાજ્ય અને જિલ્લામાં દાખલ કરીને નજીકની CSC સેન્ટર શોધી શકે છે.
e-Shram કાર્ડ મેળવવા માટે ઓનલાઈન અરજી કરવાની પ્રક્રિયા આ રીતે છે:
- e-Shram પોર્ટલ પર જાઓ (Self-registration પૃષ્ઠ)।
- Aadhaar સંલગ્ન મોબાઈલ નંબર અને ক্যપচા કોડ દાખલ કરો અને ‘Send OTP’ બટન પર ક્લિક કરો.
- તમારું Aadhaar નંબર દાખલ કરો, શરતો અને નિયમોને ટિક કરો અને મોબાઈલ નંબર પર મોકલાયેલ OTP દાખલ કરો. ‘Validate’ બટન પર ક્લિક કરો.
- સ્ક્રીન પર દર્શાવાતા વ્યક્તિગત વિગતોની પુષ્ટિ કરો.
- આવશ્યક વિગતો, જેમ કે સરનામું, શૈક્ષણિક લાયકાતો, વગેરે દાખલ કરો.
- કુશળતાનું નામ, વ્યવસાયનો પ્રકાર અને કામનો પ્રકાર પસંદ કરો.
- બેંક વિગતો દાખલ કરો અને સ્વ-ઘોષણાનો વિકલ્પ પસંદ કરો.
- દાખલ કરેલા વિગતોને પ્રમાણિત કરવા માટે ‘Preview’ વિકલ્પ પર ક્લિક કરો અને ‘Submit’ બટન પર ક્લિક કરો.
- મોબાઈલ નંબર પર OTP મોકલવામાં આવશે. OTP દાખલ કરો અને ‘Verify’ બટન પર ક્લિક કરો.
- e-Shram કાર્ડ જનરેટ થાય છે અને સ્ક્રીન પર દર્શાવવામાં આવે છે.
- e-Shram કાર્ડને ડાઉનલોડ વિકલ્પ પર ક્લિક કરીને પણ ડાઉનલોડ કરી શકાય છે.
e-Shram કાર્ડ માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
- Aadhaar કાર્ડ.
- Aadhaar કાર્ડ સાથે સંલગ્ન મોબાઈલ નંબર.
- બેંક અકાઉન્ટ.
e-Shram કાર્ડ કેવી રીતે ડાઉનલોડ કરવું?
e-Shram કાર્ડ મેળવવા માટેની અરજી બાદ, e-Shram કાર્ડ ડાઉનલોડ કરવા માટે નીચેની પ્રક્રિયા અનુસરો:
- e-Shram પોર્ટલ પર જાઓ.
- ‘Already Registered’ ટેબ પર ક્લિક કરો અને ‘Update Profile Using UAN’ વિકલ્પ પસંદ કરો.
- UAN નંબર, જન્મતારીખ, ক্যપচા કોડ દાખલ કરો અને ‘Generate OTP’ બટન પર ક્લિક કરો.
- મોબાઈલ નંબર પર પ્રાપ્ત OTP દાખલ કરો અને ‘Validate’ બટન પર ક્લિક કરો.
- સ્ક્રીન પર દર્શાવાતા વ્યક્તિગત વિગતોની પુષ્ટિ કરો.
- દાખલ કરેલા વિગતોને પ્રમાણિત કરવા માટે ‘Preview’ વિકલ્પ પર ક્લિક કરો અને ‘Submit’ બટન પર ક્લિક કરો.
- મોબાઈલ નંબર પર OTP મોકલવામાં આવશે. OTP દાખલ કરો અને ‘Verify’ બટન પર ક્લિક કરો.
- e-Shram કાર્ડ જનરેટ થાય છે અને સ્ક્રીન પર દર્શાવવામાં આવે છે.
- e-Shram કાર્ડને ડાઉનલોડ વિકલ્પ પર ક્લિક કરીને પણ ડાઉનલોડ કરી શકાય છે.
e-Shram કાર્ડ પેમેન્ટ સ્ટેટસ: e-Shram કાર્ડમાં બેલેન્સ કેવી રીતે ચેક કરવું?
- e-Shram પોર્ટલ પર જાઓ.
- ‘E Shram Card Payment List’ લિંક પર ક્લિક કરો.
- e-Shram કાર્ડ નંબર, UAN નંબર, અથવા Aadhaar કાર્ડ દાખલ કરો અને ‘Submit’ બટન પર ક્લિક કરો.
- તમે e-Shram પેમેન્ટ સ્ટેટસ જોઈ શકશો.
e-Shram કાર્ડ હેલ્પલાઇન નંબર
- e-Shram કાર્ડ હેલ્પલાઇન ટોલ-ફ્રી નંબર (સોમવારથી રવિવાર) – 14434
- e-Shram ઇમેઇલ ID – eshramcare-mole@gov.in