
नमस्कार मित्रांनो! आपल्या देशात विविध योजनांद्वारे सरकारकडून सामान्य जनतेसाठी अनेक सुविधा दिल्या जातात. यामध्ये “प्रधानमंत्री आवास योजना – ग्रामीण” अर्थातच घरकुल योजना हे ग्रामीण भागातील लोकांसाठी दिलेले एक मोठं वरदान ठरले आहे.
या योजनेअंतर्गत सरकार घर नसलेल्या गरजू लोकांना आर्थिक सहाय्य करतं, जेणेकरून ते स्वतःचं पक्कं घर उभं करू शकतील. यामध्ये आर्थिक मदतीचे हप्त्यांद्वारे वाटप केले जाते.
आज आपण या लेखात घरकुल योजनेचा दुसरा हप्ता म्हणजेच ₹७०,०००/- रुपये तुमच्या बँक खात्यात जमा झाला का, हे कसे तपासायचे याची पायरी-पायरीने माहिती जाणून घेणार आहोत. लेख शेवटपर्यंत वाचा कारण एकही पायरी चुकली, तर माहिती अर्धवट राहू शकते.
🔸 घरकुल योजना म्हणजे काय?
प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY-G) ही केंद्र सरकारची महत्वाकांक्षी योजना असून, ग्रामीण भागातील बेघर किंवा अर्धवट घरात राहणाऱ्या कुटुंबांना पक्के घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
या योजनेमुळे गरीब कुटुंबांना सुरक्षित, स्वच्छ आणि बांधलेले घर मिळण्याची संधी मिळते.
योजनेतून एकूण ₹१,२०,०००/- इतकी रक्कम लाभार्थ्याला दिली जाते. ही रक्कम चार टप्प्यांमध्ये दिली जाते आणि प्रत्येक हप्ता बांधकामाच्या विशिष्ट टप्प्याशी जोडलेला असतो.
🔸 हप्त्यांचे तपशील (हप्ता रचना):
हप्ता क्रमांक | रक्कम (₹) | अटी |
पहिला हप्ता | ₹१५,०००/- | योजना मंजुरीनंतर |
दुसरा हप्ता | ₹७०,०००/- | जोतेपर्यंत बांधकाम पूर्ण |
तिसरा हप्ता | ₹३०,०००/- | छप्पर किंवा छत पूर्ण |
चौथा हप्ता | ₹५,०००/- | घर पूर्ण झाल्यावर |
एकूण मिळणारी रक्कम – ₹१,२०,०००/-
🔸 दुसरा हप्ता म्हणजे ₹७०,०००/- जमा झाला का? – ऑनलाइन कसे तपासाल?
जर तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज केला असेल आणि पहिला हप्ता मिळाला असेल, तर आता वेळ आहे दुसरा हप्ता मिळालाय का ते तपासण्याची.
चला तर मग, ही प्रक्रिया कशी करायची ते पाहू:
🖥️ पायरी 1: अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या
- सर्वप्रथम, तुमच्या मोबाईल किंवा संगणकावर https://pmayg.nic.in ही वेबसाईट उघडा.
- वेबसाइटच्या उजव्या कोपऱ्यात तीन आडव्या रेषा (≡) असलेले बटण दिसेल. त्यावर क्लिक करा.
- तिथे ‘Awaassoft’ हा पर्याय निवडा.
📊 पायरी 2: Report विभाग निवडा
- Awaassoft मध्ये क्लिक केल्यावर पुढे काही पर्याय दिसतील.
- त्यामध्ये ‘Report’ या दुसऱ्या पर्यायावर क्लिक करा.
📁 पायरी 3: लाभार्थी तपशील पाहा
- आता पुढील पृष्ठावर ‘Social Audit Reports’ नावाचा फोल्डर दिसेल.
- या फोल्डरमधील ‘Beneficiary Details for Verification’ या पर्यायावर क्लिक करा.
📝 पायरी 4: तपशील भरा
- आता एक फॉर्म उघडेल. यात तुम्हाला खालील माहिती भरावी लागेल:
- State (राज्य): महाराष्ट्र किंवा जे राज्य आहे ते निवडा.
- District (जिल्हा)
- Block / Taluka (तालुका)
- Gram Panchayat (ग्रामपंचायत)
- Financial Year (वित्तीय वर्ष): लक्षात ठेवा, 2024-25 हेच वर्ष निवडा. चुकीचे वर्ष निवडल्यास माहिती मिळणार नाही.
- Scheme Name (योजनेचे नाव): इथे ‘PRADHAN MANTRI AWAAS YOJANA GRAMIN’ हे सिलेक्ट करा.
- खाली दिलेला CAPTCHA कोड टाका.
- आणि शेवटी ‘Submit’ या बटणावर क्लिक करा.
📥 पायरी 5: यादी डाउनलोड करा
- सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला PDF किंवा Excel यादी डाउनलोड करण्याचा पर्याय दिसेल.
- त्यामधून Download PDF हे निवडा. पुन्हा एकदा ‘Download’ बटणावर क्लिक करून ही फाइल तुमच्या मोबाईलमध्ये सेव्ह करा.
📃 पायरी 6: तुमचे नाव आणि हप्त्याचा तपशील पाहा
- PDF ओपन करा. जर डायरेक्ट उघडत नसेल, तर डाउनलोड फोल्डरमध्ये जाऊन उघडा.
- यात लाभार्थ्यांची यादी असेल.
- तुमचं नाव किंवा लाभार्थी आयडी शोधा.
- तुमच्यासमोर पुढील माहिती असेल:
- किती हप्ते जमा झाले
- एकूण रक्कम
- कोणत्या तारखेला रक्कम जमा झाली
- बँक खात्याचे तपशील
ही सर्व माहिती पाहून तुम्ही सहजपणे समजू शकता की ₹७०,०००/- चा दुसरा हप्ता जमा झालाय का नाही.
जिओ-टॅगिंग का गरजेचे आहे?
जर तुम्ही घरकुल योजनेत लाभार्थी असाल आणि दुसरा हप्ता मिळालेला नसेल, तर सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे जिओ-टॅगिंग पूर्ण झाले आहे का हे तपासा.
🔍 जिओ-टॅगिंग म्हणजे काय?
जिओ-टॅगिंग म्हणजे तुमच्या घराच्या बांधकामाचे ठिकाण GPS तंत्रज्ञानाच्या मदतीने नोंदवणे. म्हणजेच घर कुठे बांधले जात आहे, त्याची अचूक लोकेशन सिस्टमवर नोंदवली जाते. ही प्रक्रिया स्मार्टफोनवरून अधिकारी करत असतात.
✅ जिओ-टॅगिंगची गरज का?
- शासकीय निधी योग्य लाभार्थ्यालाच मिळावा याची खात्री
- घराचे बांधकाम योग्य ठिकाणी व नियमानुसार सुरू आहे की नाही हे तपासणे
- चुकीचे अर्ज, बनावट घरे, किंवा फसवणूक टाळणे
जर जिओ-टॅगिंग पूर्ण झालेले नसेल, तर दुसरा हप्ता (₹७०,०००) थांबवला जातो. म्हणून लाभ मिळवायचा असेल, तर सर्वप्रथम स्थानिक ग्रामसेवक किंवा पंचायत कार्यालयात संपर्क साधून जिओ-टॅगिंग पूर्ण करून घ्या.
❗ हप्ता मिळाला नाही तर काय करावे?
जर तुम्हाला दुसरा हप्ता अजूनही मिळालेला नसेल, तर खालील उपाय करून बघा:
- ✅ ग्रामसेवक/पंचायत कार्यालयात चौकशी करा
- तुमचं नाव यादीत आहे का?
- बांधकामाचा टप्पा योग्य आहे का?
- कोणती कागदपत्रे अपूर्ण आहेत का?
- ✅ बँकेत जा आणि खाते तपासा
- बँकेत तुमच्या खात्यावर पैसे आले आहेत का ते खात्री करा.
- काही वेळेस बँकांमध्ये KYC किंवा आधार लिंकिंग नसल्यामुळे रक्कम रोखून धरली जाते.
- ✅ आधार कार्ड आणि बँक खातं लिंक झालं आहे का ते तपासा
- PMAY-G योजनेत DBT (Direct Benefit Transfer) ने पैसे येतात.
- आधार क्रमांक तुमच्या खात्याशी जोडलेले नसल्यास पेमेंट अडकू शकते.
- ✅ PMAY-G हेल्पलाइनला कॉल करा किंवा ऑनलाईन तक्रार नोंदवा
- वेबसाइटवर Contact Us विभागात राज्यनिहाय कार्यालयांची यादी दिली जाते.
- तक्रार फॉर्म भरून सबमिट करता येतो.
📋 पात्रतेचे निकष
ही योजना सर्वांसाठी खुली नाही. काही अटी पूर्ण करणाऱ्या कुटुंबांनाच लाभ मिळतो:
- कुटुंबाकडे स्वतःचं पक्कं घर नसावं.
- अर्जदार ग्रामीण भागात राहणारा असावा.
- वार्षिक उत्पन्न ठरावीक मर्यादेत असावं.
- SECC 2011 (सामाजिक-आर्थिक जनगणना) यादीत नाव असावं.
- वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त असावा.
📊 घरकुल योजनेचा समाजावर होणारा प्रभाव
घरकुल योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नाही, तर तिचा दूरगामी सामाजिक परिणाम होतो:
- गरीबांना पक्कं घर मिळाल्यामुळे सुरक्षितता आणि सन्मान मिळतो.
- मुलांना शिक्षणासाठी शांत, स्थिर वातावरण मिळतं.
- महिलांच्या सुरक्षिततेत वाढ होते.
- बांधकाम उद्योगाला चालना मिळते.
- स्थानिक रोजगार संधी वाढतात.
📣 उपयुक्त सूचना:
- बांधकामाच्या प्रत्येक टप्प्यावर फोटो आणि माहिती वेळेवर अपडेट करा.
- अधिकारी येण्यापूर्वी काम योग्य पद्धतीने पूर्ण करून ठेवा.
- मोबाईलवर येणारे OTP, आधार डिटेल्स इतरांशी शेअर करू नका.
- PMAY-G ची अधिकृत वेबसाईट वाचूनच माहिती घ्या – बनावट वेबसाईटपासून सावध राहा.
✅ निष्कर्ष
घरकुल योजना म्हणजे सरकारकडून गरीबांसाठी दिलेले एक स्वप्नपूर्तीचं साधन आहे. या योजनेमुळे लाखो कुटुंबांना स्वतःचं पक्कं घर उभारता आलं आहे. पण यामध्ये प्रत्येक टप्पा वेळेवर पूर्ण करणं, आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवणं आणि जिओ-टॅगिंग पूर्ण करणं अत्यंत आवश्यक आहे.
दुसरा हप्ता म्हणजे ₹७०,०००/- हा तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचा टप्पा आहे. तो मिळवण्यासाठी वरील सर्व प्रक्रिया काटेकोरपणे पाळा.